Nieuws

Het familiebedrijf: de motor van de economie – De Nationale Ondernemersdag

Het familiebedrijf: de motor van de economie

Je hebt de familie. Die is belangrijk voor je levensgeluk. En je hebt de zaak. Die is belangrijk voor je carrière en je inkomen. Gaan die twee elementen goed samen, dan creëer je veel waarde. Het bedrijf wordt met veel liefde opgebouwd en voortgezet, met oog op de langere termijn. “Deze bedrijven zijn essentieel voor de Nederlandse economie. Het is belangrijk dat de overheid de randvoorwaarden creëert om het succes van deze bedrijven voort te zetten” zegt ONL schaduwminister Arjanneke Teeuw. Ze hebben dezelfde problemen als andere bedrijven, maar er zijn ook specifieke uitdagingen op het gebied van directie opvolging, financiering en overdracht van eigendom.

Arjanneke Teeuw geeft aan dat familiebedrijven universeel met vijf specifieke uitdagingen te maken hebben. “De eerste uitdaging is: wie van de familie gaat er in het bedrijf werken, wie gaat het leiden? Iedereen wil het beste voor zijn kinderen, maar wat als ze niet de ambitie of de capaciteiten hebben?” Het tweede gaat over de controle van het bedrijf. “Wie beslist namens de familie, hoe is het eigendom geregeld? Zeker als een bedrijf groeit en de familie uitdijt, moet je dat goed regelen”. Het derde thema is de investeringsgraad. “Hoeveel investeer je in het bedrijf, hoeveel dividend keer je uit aan de familie?” Het vierde is het expliciet maken van de familiewaarden in de identiteit van het familiebedrijf. Familiebedrijven zijn vaak sterk gedreven door waarden.

Als je ze niet expliciet maakt laat je een kans liggen. Dit is de identiteit van het bedrijf. Hier hebben familiebedrijven een streepje voor. Herkenbare waarden zijn juist wat IKEA, maar ook bedrijven als De Efteling en Van der Valk zo succesvol maakt.” De vijfde grote uitdaging is de overdracht. Maar liefst 41.000 directeur-grootaandeelhouders zijn ouder dan 60 jaar. De komende jaren willen zij afscheid nemen en het bedrijf overdragen. De complexiteit van de opvolging wordt sterk onderschat. “Een robuust overdrachtsplan en open communicatie met alle betrokken familieleden zijn noodzakelijk om de overdracht te doen slagen.”


Op De Nationale Ondernemersdag vindt de sessie ‘Het familiebedrijf en de toekomst’ plaats onder leiding van Arjanneke Teeuw en Ilse Matser (lector familiebedrijven). Wil je deze sessie bijwonen? Reserveer hier je plek!


Familiebedrijf gaat over bezieling en betrokkenheid

Hajé de Jager begon zo’n dertig jaar geleden samen met zijn vrouw het eerste Hajé restaurant. “We startten de eerste vestiging langs de snelweg. Daar hebben wij onze droom geboren zien worden. Dit ging uiteraard met vallen en opstaan en leren managen. We hebben het bedrijf stap voor stap opgebouwd en onze drie zonen zijn in deze bijzondere dynamiek opgegroeid” vertelt Hajé.

Een belangrijk kenmerk van familiebedrijven is dat het bedrijf een markante positie heeft in de familie. “Wij zaten met z’n vijven aan tafel, maar we hadden zes stoelen. De zesde was het bedrijf. Die kon niet praten maar had wel de grootste mond en vroeg de meeste aandacht. Het bedrijf is een belangrijk element van het gezinsstructuur geworden. Een familiebedrijf gaat over bezieling en betrokkenheid. Daarom kunnen de emoties veel hoger opspelen dan in een gewoon bedrijf.” haje_logo

Op dit moment zit het bedrijf in een overgangsperiode waarbij Hajé en zijn vrouw meer naar de achtergrond treden en de zonen op de voorgrond steeds meer sturing geven. De familie zit dus in het proces van de overdracht van het bedrijf aan de volgende generatie. “Wij hebben daar familiestatuten voor gemaakt en daar moet je echt naar gaan leven. Dus je moet met elkaar communiceren en open zijn. Dat is niet altijd makkelijk. Je hebt wel het voordeel dat je een ander belang hebt dan bijvoorbeeld een beursgenoteerde bedrijf. Binnen een familiebedrijf is de continuïteit van groot belang. Je denkt veel meer in rentmeesterschap. Je hebt iets wat je door moet geven en daar ligt de focus op. De nieuwe generatie moet al nadenken over hun kinderen en wat ze met het bedrijf gaan doen.”

De periode van bedrijfsoverdracht is niet altijd makkelijk volgens Hajé. Belangrijk is om elkaar de ruimte te geven om het traject te doorlopen. “Soms zijn er dingen die de jonge generatie anders wil doen. Moet je dan meteen ingrijpen of dat proces laten gebeuren? In de periode van overdracht moet je eerst zorgen dat de macht naar de goede kant gaat en dat is niet altijd makkelijk. Bij familiebedrijven is die overgang heel anders dan bij gewone bedrijven. Bij ons beschouw ik het als een avontuur.”

Hajé’s advies aan startende familiebedrijven is: “Ga voor je droom, zorg dat je dicht bij je hart blijft, blijf goed communiceren en sta open voor kritiek!”