ONL in de media

‘Het herstel van de banken gaat over de rug van de kleine ondernemer’

Ftm.nl, 30-09-2013

Hans Biesheuvel, initiator van Ondernemend Nederland wil een nieuwe bank voor het midden – en kleinbedrijf.

Toen ondernemer Hans Biesheuvel begin 2011 gevraagd werd om voorzitter van MKB-Nederland te worden had hij ‘nog nooit aan zo’n functie gedacht’. Aanvankelijk zag hij er ook niets in. Hij was nog nooit van een brancheorganisatie lid geweest en aan vergaderen had hij een broertje dood. Hij had de twintig jaar daarvoor eigenlijk vooral over MKB-Nederland lopen klagen. Er zat geen echte ondernemer op de voorzittersstoel en dat was merkbaar.
Precies dat hield zijn vrouw hem voor toen hij het verzoek naast zich neer wilde leggen: wel klagen, niet de handschoen oppakken op het moment dat hij daartoe de kans kreeg geboden. Dat raakte Biesheuvel op de gevoelige plek en hij besloot de verantwoordelijke taak op zich te nemen. Hij hield het er uit tot begin augustus 2013. Toen nam hij afscheid van de ‘beroepsvergaderaars’ en de ‘baantjesjagers’ die hij in Den Haag aantrof om een maand later zijn eigen beweging voor ondernemers te beginnen: Ondernemend Nederland (ONL).

Biesheuvel was even op bezoek bij Follow the Money, kreeg een rondleiding en hij gaf antwoord op een aantal prangende vragen.

Wat dacht u eigenlijk bij MKB-Nederland aan te treffen?

‘Ik had het beeld van een club van ondernemers. In alle eerlijkheid, ik had me nooit in MKB Nederland verdiept, was nooit lid geweest, nooit op een bijeenkomst geweest. Ze zochten een ondernemer die de organisatie een gezicht kon geven en ik dacht dat die taak wel iets voor mij was.’

Bij u leefde destijds dat gevoel voor urgentie, dat er wat moest gebeuren?

‘Jazeker. Je zag toen – begin 2011 – al goed dat er een aantal dingen niet goed gingen. We hadden de bankencrisis gehad in 2008, ik zag toen ook al heel veel ondernemers in de problemen zaten bij hun bank, dat was toen ook al zo. Voorheen belde je met de bank en dat had je een krediet, maar dat draaide helemaal om. Ik zag ook al een aantal structurele problemen die de kop op staken, met name in de detailhandel. Ik had dus zeker het gevoel dat het MKB geluid scherper gehoord moest worden en dat vond ik ook een mooie motivatie en dat vind ik nog steeds.’

U heeft kritiek op MKB-Nederland, er zou nauwelijks affiniteit zijn met de ondernemer. Hans de Boer was echter een voorzitter van MKB-Nederland (van 1998 tot 2003 red.) die het voor ondernemers opnam.

‘Helemaal eens! Ik zal heel eerlijk zeggen, dat heb ik nooit eerder hardop gezegd…mijn beeld van MKB Nederland was hoe het ooit onder Hans de Boer was. Toen ik bij MKB Nederland kwam, dacht ik ook een soort Hans de Boer rol in te kunnen nemen. Maar De Boer had nog zijn eigen pand, zijn eigen staf, zijn eigen directie, zijn eigen organisatie. Toen ik binnen kwam, was MKB Nederland een piepklein afdelinkje, volledig gedomineerd door VNO NCW. Dus op het moment dat ik maar een beetje boven het maaiveld probeerde uit te steken – en dat heb ik een aantal keer fors gedaan – kwam gelijk VNO om de hoek kijken, want die waren daar helemaal niet blij mee.’

Wat voor momenten waren dat?

‘Daar heb ik de afgelopen tijd al een aantal voorbeelden van gegeven. Één van de grootste uitdagingen van dit moment is hoe om te gaan met de kredietverlening en financiering van het MKB. Ik heb daar veel aandacht voor gevraagd en ook gekregen. Maar wie zijn één van de grootste contribuanten van VNO? De banken! En de verzekeraars natuurlijk, eveneens prominent lid van VNO. Ik geef daar een voorbeeldje van. De schadeherstellers stonden vaak lijnrecht tegenover de verzekeraars. De schadeherstellers zijn lid van MKB Nederland en daarvoor moest je dus lobbyen. Maar dat waren dus onderwerpen waarvan VNO zei: “wegwezen”, om het maar even plat uit te drukken. Dat heb ik als heel ongemakkelijk ervaren. En de druk die op je uit wordt geoefend; nou liever niet.’

Banken sloten ook bij vele duizenden MKB’ers renteswaps af, producten die in veel gevallen nadelige gevolgen hebben voor MKB’ers. Wat weet u daarvan?

Zelf heb ik ze als ondernemer ook afgesloten. Ik heb er gelukkig alleen maar voordeel van gehad (Biesheuvel verkocht zijn bedrijf in 2000). Het was toen bon ton om ze te hebben, maar ik denk niet dat ondernemers goed genoeg wisten wat de risico’s ervan waren en je kunt je afvragen of de banken dat wel duidelijk genoeg hebben verteld.

‘DE MEESTE VAN DIE ONDERNEMERS DIE HET GESPREK MET DEUTSCHE BANK OP GANG WILLEN BRENGEN, EINDIGEN NU IN EEN CALL CENTER’

De nadelige gevolgen van renteswaps maken het er voor ondernemers in elk geval niet makkelijker op. Je hebt op dit moment als ondernemer al weinig mogelijkheden om te switchen van bank. Als je van ABN Amro komt en je belt aan bij ING, dan denken ze gelijk dat er wat aan de hand is. Andersom gebeurt hetzelfde, je komt haast niet weg en zeker niet als je ook nog een potentieel verlies van een renteswap boven je hebt hangen, ga er dan maar aan staan.’

Wat ga u hier aan doen?

‘Ik heb een hele groep ondernemers aan het samenstellen, mensen met ervaring en die wil ik bijvoorbeeld vragen om die duizenden ondernemers die het nu moeilijk hebben met Deutsche Bank te gaan helpen. Coachen. Ze moeten iemand naast zich hebben die geen belangen heeft, maar wel ondernemerservaring in kan brengen om te helpen, om een andere bank te vinden of te helpen een andere manier te vinden waarop kan worden gefinancierd.
De meeste van die ondernemers die het gesprek met Deutsche Bank op gang willen brengen, eindigen nu in een call center. Ze krijgen niemand te spreken, ze voelen zich totaal in de steek gelaten. Dat is killing voor een ondernemers. Bij Van Lanschot gebeurt hetzelfde. Waar kan je als ondernemer nog terecht? Als ze je als klant al willen binnenhalen, gooien ze er een forse risicopremie boven op. Dan begin je als ondernemer al met een drie nul achterstand. We willen deze ondernemers met ONL letterlijk de helpende hand bieden.’

Dit kabinet lijkt daarentegen vooral bezig te zijn de banken te redden, niet het midden- en kleinbedrijf.

‘Niet alleen dit kabinet, dat van Balkenende deed dat daarvoor ook al. Je krijgt de indruk dat die grote banken niet echt meer zitten te wachten op die MKB-klanten. Ik heb Gerrit Zalm gezien bij Pauw en Witteman, nou en die zij ‘we maken alleen maar verlies op die MKB-portefeuille’ en hij trok er een gezicht bij van “het liefst was ik er morgen vanaf”’.

De overheidsfinanciën zijn uit de hand gelopen toen de banken moesten worden gered. Die door de belastingbetaler geredde banken banken hebben het nog steeds moeilijk en geven het MKB nauwelijks krediet en tegelijkertijd is de overheid – om zijn financiering weer op orde te krijgen – bezig om de lasten voor het MKB te verzwaren. Voor een MKB’er die het nu moeilijk heeft, ziet het er dus tamelijk uitzichtloos uit.

‘Ja dat klopt. Ondernemers worden in de steek gelaten. Ze worden geen perspectief geboden. Het plan voor Nederland ontbreekt. Hoe gaan we ons geld verdienen, hoe gaan we dat in de toekomst doen? Ik denk dat je heel goed aan de mensen kunt uitleggen dat we dat op een andere manier moeten doen dan we dat de laatste 40 jaar hebben gedaan. En we zullen absoluut door een paar dingen heen moeten, willen we dat realiseren. Maar dat is ook een kwestie van goed communiceren en heel veel herhalen.’

Het kabinet Rutte meent dat eerst de banken gezond moeten worden en dat dan de economie vanzelf weer gaat draaien. Denkt u dat ook?

‘Ik ben het er mee eens dat die banken gezond moeten worden, die heb je keihard nodig. Ondertussen moet je ook lucht blijven geven aan het bedrijfsleven. Nu wordt geen van beide gedaan. De banken zijn in mijn ogen niet snel genoeg gesaneerd. In Amerika is dat veel kordater aangepakt: hup herkapitaliseren. Dat doet even pijn, maar dan heb je ze sneller terug op de kerntaak. Hier wordt dat uitgesteld en ondertussen killen we het bedrijfsleven. Je zou kunnen zeggen: het herstel van de banken gaat over de rug van de kleine ondernemer, van het MKB. Dat is de realiteit. Het trieste is dat de MKB’er geen alternatieven heeft. De MKB’er kan niet naar de beurs en krijgt moeilijk toegang tot private equity.
Het wordt daarom tijd voor een nieuwe Middenstandsbank. Ik stel voor da de 600 miljoen bankenbelasting die geheven wordt, ingezet moet worden voor een nieuwe bank. 600 miljoen bankenbelasting scheelt miljarden aan ruimte voor kredietverlening. Reken maar met een factor 15. Dat scheelt miljarden. Zet die 600 miljoen nu in om het MKB een stroomstoot te geven. Een bank voor snelle leningen. Snelle procedures, je moet er als ondernemer snel door heen kunnen komen.’