Bescherm kleinere ondernemers tegen macht van de banken – Opiniestuk Zorgplicht – Trouw

Trouw publiceerde op vrijdag 17 november 2017 een opiniestuk van Hans Biesheuvel, waarin hij ervoor pleit om de zorgplicht van financiële dienstverleners ten opzichte van zzp- en mkb-ondernemers duidelijk vast te leggen. Aanvullende bescherming is nodig om een rentederivaten-dossier in de toekomst te voorkomen. Hieronder kunt u het artikel lezen.

Bescherm kleinere ondernemers tegen macht van de banken

Het rentederivatendossier toont dat niet-professionele klanten beter beschermd moeten worden tegen hun bank. Alleen een duidelijke zorgplicht van financiers naar ondernemers kan het machts- en kennisverschil beperken. Op advies van hun bank kochten ruim 20.000 ondernemers giftige financiële producten. Ingewikkelde renteswaps met verborgen voorwaarden en onbegrijpelijke bepalingen. Een grove schending van de zorgplicht van banken ten opzichte van hun klanten. Dat vindt inmiddels iedereen. Toch is deze, cruciale, zorgplicht van banken ten opzichte van zzp- en mkb-ondernemers nog nergens duidelijk geborgd. Dit moet veranderen. Met hun voorstel voor een gedragscode kleinzakelijke financieringen en het voor zich uit schuiven van het rentederivatendossier tonen banken dat we moeten ingrijpen.

Als u of ik een gemaakte afspraak of gedane belofte niet nakomen, dan weet de bank ons gelijk te vinden. De juridische afdeling of een legertje ingehuurde advocaten zal dan via juridische procedures al het mogelijke doen om naleving en vergoedingen te krijgen. Voldoet een ondernemer niet aan de afspraken? Dan krijgt die onmiddellijk een renteverhoging, de eis om aanvullende zekerheden of het dreigement hun financiering te verliezen. Maar andersom zijn we blijkbaar machteloos.

Jarenlang gingen verkopers van banken bij kleine ondernemers langs om ze ingewikkelde financiële producten te verkopen. Aan de keukentafel werden bijbehorende risico’s en verplichtingen voor de klanten verzwegen of weggewuifd. Hiermee zijn banken ernstig tekort geschoten in de dienstverlening naar hun klanten. Toezichthouder AFM constateerde dit en verplichtte de banken met een passende oplossing te komen. Dit was in 2014.

Inmiddels wachten ondernemers nog steeds op hun schadevergoedingen. Aan beloften vanuit de bank kan niemand ze houden. Bij de totstandkoming van het Uniform Herstelkader Rentederivaten is beloofd vaart te maken bij de afwikkeling. Bij de ondertekening is dit bekrachtigd. Later, op 27 september 2016, beloofden de voorzitters van de NVB, Rabobank en ABN AMRO dat ondernemers voor de zomer van 2017 volledig gecompenseerd zouden worden. Uit de AFM-voortgangsrapportages blijkt hoeveel deze beloftes waard zijn.

Massale verontwaardiging, vragen van Tweede Kamerleden, druk vanuit de Minister en de AFM, het leidt tot niets. Banken blijven treuzelen en zich verschuilen achter het proces. Blijkbaar is er niemand die banken ter verantwoording kan roepen of kan dwingen om te beginnen met uitkeren.

Bescherming voor zzp- en mkb-ondernemers is broodnodig. Nergens in het economisch verkeer kan iemand eenzijdig contractvoorwaarden aanpassen, zonder opgaaf van reden extra zekerheden eisen of zomaar een financiering stopzetten. Aankomen met onbegrijpelijke contractvoorwaarden en je eigen dossier niet in mogen zien is echt niet meer van deze tijd. Toch zijn er banken die dit dagelijks doen.

Om te voorkomen dat banken giftige en onbegrijpelijke producten bij mkb-ondernemers kunnen aansmeren moeten we bescherming en toezicht organiseren. Dit hoeft niet per se een wettelijke bescherming te zijn. Maar moet wel voor iedereen helder en begrijpelijk zijn. Ik pleit daarom voor het vastleggen van de zorgplicht van banken ten opzichte van hun kleine- en middelgrote zakelijke klanten. Maak duidelijk waar een klant zijn bank altijd aan mag houden en inzichtelijk waar een ondernemer naartoe kan als de zorgplicht geschonden wordt. Dit kan ook zo voor andere financiële dienstverleners gaan gelden. De AFM moet hier toezicht op houden en ingrijpen als financiers over de schreef gaan.

Dit is het moment om duidelijk vast te stellen wat de spelregels voor financiers ten opzichte van zzp- en mkb-ondernemers zijn. Ik ben geen voorstander van wetgeving. Maar als de sector de zorgplicht niet kan omschrijven, dan blijft alleen wetgeving en toezicht met tanden over.

Klik hier om het opiniestuk op de website van Trouw te lezen.