Columns & OpiniestukkenONL in de media

‘De politiek neemt het niet genoeg op voor de ondernemer’

Onrust bij de ondernemers. De naderende Brexit zal voor velen verstrekkende gevolgen hebben. Er maar het beste van hopen en je ondertussen voorbereiden op het slechtste is een terugkerend advies. Dan is er ook het klimaatakkoord; werkgevers trekken aan de bel bij de Minister van Economische Zaken en Klimaat. Hoe zit het met de haalbaarheid en betaalbaarheid van de plannen voor ondernemers? Ook de gepresenteerde begroting voor 2019 viel velen tegen. De verhoging van het lage btw-tarief werd hier als één van de grootste pijnpunten gezien. Op internationaal gebied werpt naast de Brexit ook de groeiende handelsoorlog tussen de VS en China haar schaduw op ondernemend Nederland. De stichting ONL voor ondernemers wil hen een platform bieden om hun stem te laten horen. Onze redactie ging in gesprek met oprichter Hans Biesheuvel, die de bovenstaande ontwikkelingen als uitdagingen ziet en met ONL de ondernemers in Nederland wil ondersteunen, ook op politiek niveau.

Een positief klimaat
Biesheuvel is positief over het ondernemersklimaat in Nederland. “We staan er goed voor. Nederland behoort tot de rijke landen in de wereld. We hebben een van de meer ondernemendere economieën, de laagste werkloosheid binnen de Europese Unie en onze economische groei ligt boven het Europese gemiddelde. Onze overheidsfinanciën zijn ook op orde- daarmee zijn we ook een van de weinige landen in de wereld die dit hebben,” somt hij op. “Er is echt aandacht voor ondernemers, maar er zijn ook een aantal uitdagingen. De Brexit en de dreigende handelsoorlog houden de mensen in bedrijven bezig. Ga je wel of geen contacten aan met partners in andere landen?” ONL voor ondernemers is dan ook bezig geweest om ondernemers in te lichten over de gevolgen die de Brexit voor hen zou kunnen hebben tijdens een zogeheten Brexit Tour. “Aan de politieke situatie kunnen we weinig veranderen, maar we kunnen ondernemers wel wijzen op de risico’s die de Brexit met zich meebrengt. We willen hen zo goed mogelijk voorbereiden. Naast het behartigen van de belangen in Den Haag vind ik het ook belangrijk om gewoon dingen te doen voor de ondernemers zelf. De Brexit Tour is echt een voorbeeld van wat je voor hen zou kunnen betekenen.”

Wapenfeiten
De slogan van ONL voor ondernemers is ‘samen Nederland ondernemender maken.’ “Dit doen we met veel energie. De ondernemers bepalen de agenda; we zijn niet gelieerd aan een politieke partij. Het is een serieuze zaak- we doen het echt voor het ondernemersklimaat en niet om onze tijd vol te maken. We zorgen ervoor dat er echt dingen gebeuren en daar ben ik heel gelukkig mee.” Wat ONL voor ondernemend Nederland kan betekenen? “Ondernemers kunnen zich uitspreken en worden dan ook echt gehoord. Het allerbelangrijkste is dat wij in staat zijn gebleken om in Den Haag en bij de ministeries aan tafel te schuiven en inbreng te hebben. Een paar jaar geleden werd gedacht dat dit ons nooit zou lukken. Het zou veel te lastig zijn om tegen de grotere namen in te gaan. Wij werken met experts en komen met onze eigen, goed onderbouwde voorstellen.” Wat één van de wapenfeiten is van ONL? “20.000 MKB-ondernemers in Nederland zijn door Nederlandse banken derivaten aangesmeerd; een giftig financieel product dat veel schade heeft berokkend. De Tweede Kamer heeft vastgesteld dat deze nooit meer verkocht mogen worden. Dit is ook erkend door de banken. De 20.000 ondernemers krijgen van die banken dan ook een schadevergoeding. Dat is één van de dingen die wie op de kaart hebben gezet.” De stichting heeft ook de wet op late betalingen opgesteld via het CDA. De wet is op de agenda van de Tweede Kamer terecht gekomen en is inmiddels ook aangenomen. In die wet wordt het bedrijven verboden zich niet aan de betalingstermijnen te houden. “Grote bedrijven misbruiken hun inkooppositie,” vertelt Biesheuvel. “Ze betalen de rekening laat en niet volgens afspraak. MKB’ers en ZZP’ers hebben daar erg veel last van. Met het aannemen van deze wet is dit gestopt.”

MKB first
Hoe kan ONL voor ondernemers bijdragen aan de verbetering van het ondernemersklimaat? “We hebben in mei 2018 een document uitgebracht; het Toekomstplan MKB 2030. We hebben dit jaar gekeken naar wat we met elkaar kunnen realiseren zodat de MKB-bedrijven het de komende jaren beter gaan doen.” Het boekje met onderbouwingen werd aan het kabinet aangeboden. In oktober 2018 is de stichting in de Tweede Kamer geweest om de Kamerleden tijdens een hoorzitting te informeren. “We zijn nu hard aan het werk om ervoor te zorgen dat het plan ook wordt uitgevoerd. Het kabinet heeft er heel positief op gereageerd en wil het overgrote deel van onze ideeën gaan realiseren.” Het belang van dit laatste punt wordt door Biesheuvel nog extra onderstreept. “We komen altijd met goed onderbouwde ideeën maar we willen ook onze mouwen opstropen en ervoor zorgen dat ze ook daadwerkelijk worden doorgevoerd. We kunnen wel van alles over de schutting gooien maar we willen het ook echt realiseren.”
Maar wat staat er dan in dat Toekomstplan 2030? “De kern van ons betoog is ‘MKB first.’ Stem af op MKB’s in plaats van op multinationals. Er zijn ook specifieke terreinen waarvan we vinden dat men zich daar sterk in moet maken.” Werkgeverschap is zo’n belangrijk punt. “De meeste mensen willen dat niet meer. Het is duur en risicovol, bijvoorbeeld wanneer je werknemers ziek worden. Veel mensen willen dan ook wél ondernemer zijn, maar geen werkgever. Dit remt de groei van de Nederlandse economie. Die wordt nog altijd berekend door het aantal werkenden maal hetgeen dat ze produceren. Als bedrijven minder mensen in dienst nemen dan groeit de economie ook niet meer voldoende. Het moet een belangrijke prioriteit zijn. Er is een kleine kopgroep aan MKB-bedrijven die het goed doet. Die bedrijven nemen mensen aan, innoveren en verhogen hun productiviteit. Dan is er ook een groot peloton MKB-bedrijven dat niet makkelijk groeit, ook niet in de hoogtijdagen. Dit komt omdat ze liever geen mensen aannemen, niet genoeg innoveren en misschien net iets te veel op de winkel passen.”
Wat kunnen ondernemers volgens Biesheuvel zelf doen om bij te dragen aan de verbetering van het ondernemersklimaat? “MKB moet veel aandacht besteden aan groei. Financiering is erg belangrijk maar de banken zijn niet de enige optie. Er zijn heel veel alternatieve manieren om aan financiering te komen. Deze zijn de ondernemers vaak onbekend maar zijn uitstekende alternatieven. Hier moet echt veel aan gebeuren- ik zie daar een mooie uitdaging in.” Welke andere mogelijkheden zijn er dan voor ondernemers? “Ik ben zelf betrokken bij Qredits Microfinanciering, maar er is bijvoorbeeld ook crowdfunding. Er zijn ontzettend veel mogelijkheden en juist voor kleine ondernemingen kunnen deze heel interessant zijn.”

Onzekerheid
De verschillende ontwikkelingen op politiek, sociaal en ecologisch gebied zorgen allemaal voor veranderende economische omstandigheden. “Op dit moment vind ik de onzekerheid over hoe het nu verder gaat en de klimaatdiscussie de grote, openstaande vraagstukken,” aldus Biesheuvel. “Het maakt ondernemers wat minder uit wát er beslist wordt- ze willen gewoon verder. Onzekerheid is niet prettig en remt de economie.” Hoe zit dat met de wet- en regelgeving voor de komende jaren? “Het kabinet is met veel ambitie begonnen maar er zijn nog maar weinig knopen doorgehakt. Ik ben in afwachting van een heleboel zaken. Er is niet erg veel van de grond gekomen, dus mijn oproep aan hen is ‘ga vooral beslissingen nemen en kom met een duidelijke besluitvorming. Stel niet meer uit.’” Neemt de politiek het volgens Biesheuvel wel genoeg op voor de ondernemers? “Nee, dat vind ik niet. Je hoort het wel maar als je naar hun daden kijkt dan valt dat zeer tegen. Die discussie over de dividendbelasting bijvoorbeeld- het MKB was een lastenverlichting beloofd, met name door het CDA en de VVD. Die mooie beloftes werden vergeten en de lastenverlichting ging naar de grote bedrijven. Dit is met de teruggedraaide afschaffing van de dividendbelasting wel een beetje hersteld. Je weet door het vele uitstellen niet waar je aan toe bent en de beloftes die niet worden waargemaakt vind ik een gemiste kans.”

De detailhandel
“De detailhandel heeft niet alleen last gehad van de crisis maar ook van structurele veranderingen; zoals het hele online kopen. De markt ontwikkelt zich minder voorspelbaar dan vroeger. De traditionele handel worstelt daarmee, maar tegelijkertijd zie je dat de nieuwe, online retail het ook met eenvoudige producten goed heeft gedaan. Coolblue doet het bijvoorbeeld goed met stofzuigers, waterkokers en computers. Het is een bedrijf dat heel klantgericht werkt en daar goed op inspeelt. Ze bieden 24/7 service- als er een wasmachine kapot gaat dan staat er diezelfde ochtend nog een nieuwe,” stelt Biesheuvel. “In de traditionele handel is dit wat lastiger maar de klant zit op dit soort vernieuwingen te wachten. Klantgerichtheid, servicegerichtheid en vernieuwing in het assortiment- dat zijn de zaken waar de detailhandel het van moet hebben. Men moet niet afwachtend maar ondernemend en klantgericht aan de slag gaan.” Actief en toekomstgericht denken zijn daarbij essentiële onderdelen volgens Biesheuvel. “Wat wil de klant van morgen, die van volgende week en die van volgend jaar? Je moet enorm alert zijn zodat je in kunt spelen op de trends. Kijk ook waar je kunt samenwerken met andere winkels, bijvoorbeeld in een bepaalde straat of wijk. Als je als fysieke winkel een online webshop wilt beginnen, dan zou je de kosten kunnen delen wanneer je een gezamenlijke webwinkel zou starten. Mensen gaan naar een grote site omdat ze daar veel producten tegelijk kunnen vinden. Als je er met je ene winkel en je ene product tussen probeert te komen dan gaat je dat alleen maar lukken als je echt iets authentieks hebt, maar niet veel bedrijven hebben dat. Met een gezamenlijke webshop kun je service bieden zonder dat je dit in je eentje hoeft op te bouwen.” Het is een optie die Biesheuvel nog maar weinig in de praktijk is tegengekomen. “Veel ondernemers zijn eigenwijs. Die denken dat ze het prima voor elkaar hebben en dat hun producten of diensten heel anders zijn, maar dat lijkt uiteindelijk wel mee te vallen. De uitdaging in deze tijd is toch om slim samen te werken. Het is echt een manier om je bedrijf overeind te houden of te laten groeien.” Met zo’n samenwerking kunnen de ondernemers onderling ook veel van elkaar leren. “Dat heb ik zelf ook altijd geprobeerd met andere bedrijven,” vertelt Biesheuvel. “Dat heeft me veel inzicht gegeven en ik heb er ook nooit spijt van gehad.”

Aanpassen en investeren
Wendbaarheid en aanpassingsvermogen worden door de ONL-oprichter als belangrijke ondernemerseigenschappen voor de toekomst aangekaart. “Nederland was voor de crisis het land van de schijnbare zekerheden. De banken, de goede pensioenen, het idee dat je kinderen het beter zullen hebben dan jij, de eindejaarsbonussen, salarisverhogingen en makkelijke hypotheken- dit is tijdens of door de crisis omgeslagen. Voor financiering kun je nauwelijks terecht bij de bank. Je merkt dat ondernemers ook worstelen met het fenomeen van onzekerheden.” Wat kunnen ondernemers dan doen? “Als onzekerheid de boventoon voert dan moet je investeren in je aanpassingsvermogen. Als er dan iets verandert dan kun je je snel aanpassen.” Andere manieren waarmee ondernemers zich volgens Biesheuvel klaar kunnen maken voor de toekomst zijn het investeren in hun eigen kennis en het blijven ontwikkelen van hun eigen vaardigheden. “Sommige ondernemers varen alleen op routine, maar je moet ervoor zorgen dat je bijblijft op je vakgebied. Of je nu wil of niet, je moet ook je digitale vaardigheden aanscherpen. Deze economie en samenleving digitaliseert in een rap tempo en als je hier niet in mee kunt komen dan heb je een groot probleem. Zorg ervoor dat je klantgericht blijft denken en handelen. De klant is uiteindelijk degene die bepaalt of je een succesvol bedrijf kunt zijn of niet.”

Gepubliceerd in het vakblad VrouwenMode van januari 2019