Nieuws

Rentederivatenschandaal: dwing banken schade te vergoeden zoals beloofd en trek lessen voor de toekomst – Position paper

Rentederivatenschandaal: dwing banken schade te vergoeden zoals beloofd en trek lessen voor de toekomst
Klik hier voor het volledige Position paper.

Banken die ondernemers hebben gedupeerd in het rentederivatenschandaal hebben zich gecommitteerd aan het Uniform Herstelkader Rentederivaten. Hierin is afgesproken dat banken de benadeelde ondernemers compenseren en kosten van de verhogingen in de renteopslagen terugbetalen. Herhaaldelijk is beloofd dat vaart gemaakt zou worden met de uitkering van de schadevergoedingen. Banken noemden hierbij uiteindelijk zelf een concreet moment waarop iedereen schadeloos gesteld zou zijn: voor de zomer 2017; later werd dit echter opgeschoven naar het einde van 2017.

Inmiddels is het 2018 en hebben banken, in strijd met alle eerdere beloften, slechts 390 (van de 19.000) ondernemers een aanbod voor compensatie gedaan. ONL is ontstelt over het feit dat banken de gemaakte afspraken en gedane beloften niet nakomen. De uitbetaling wordt maar vooruitgeschoven zonder dat iemand daar iets tegen kan doen. Als enige oplossing ziet ONL het onder politieke druk vaststellen van een harde deadline met échte sancties.

  • Een harde deadline met sancties is nodig om banken tot uitkering van de schadevergoedingen te bewegen. Momenteel kunnen ze het vergoeden van de schade zonder gevolgen voor zich blijven uitschuiven. Als deadline kan uiterlijk 1 juli 2018 gekozen worden en als sanctie een boeterente van 7% per dag dat over het deel van de vordering dat na de deadline nog moet worden betaald.
  • Er moet een realistische vergoeding worden vastgesteld voor het renteverlies vanwege het uitblijven van de schadevergoeding en alle vertragingen, tenminste vanaf halverwege 2017.
  • De rol van de AFM als toezichthouder op banken moet opnieuw worden bekeken. Heeft de AFM voldoende mandaat om mkb-ondernemers te beschermen indien banken zich misdragen? Heeft de AFM voldoende relevante kennis en huis en de bevoegdheden om eventueel zich misdragende banken aan te pakken? Hoe kunnen we bankentoezicht voor deze specifieke klantengroep het beste vormgeven?
  • De zorgplicht van banken naar kleinzakelijke klanten moet helder en begrijpelijk worden vastgelegd. Elementaire beginselen zoals begrijpelijke en juiste informatie verstrekken, niet zomaar contractvoorwaarden wijzigen en niet zomaar een kredietrelatie beëindigen, moeten als minimale randvoorwaarden worden vastgelegd. Alleen dit biedt de benodigde minimum bescherming tegen heb kennis- en machtsoverwicht van financiële dienstverleners.

Ondernemers wachten al jaren op een afgesproken schadevergoeding. Zeven jaar inmiddels. Het gaat hierbij overwegend om zeer grote bedragen. Dit is geld wat nodig is voor het inkopen van voorraden en het kunnen doen van broodnodige investeringen in deze aantrekkende economie, waarin bekend is dat banken weinig bereid zijn te financieren.

De vergoeding is al meerdere malen toegezegd en beloofd, maar de betaling blijft keer op keer uit. ONL begrijpt de complexiteit en dat er veel dossiers zijn, maar dit is geen excuus. De complexiteit en omvang van het schandaal is volledig de verantwoordelijkheid van de banken. Banken hebben, wetende van de omvang en complexiteit, herhaaldelijk toegezegd snel uit te keren.

Veel gedupeerde ondernemers durven, vanwege hun afhankelijkheid van de bank, geen (juridische) stappen te ondernemen. Ook hebben veel ondernemers niet de financiële middelen om zelf externe deskundigen in te schakelen en/of een juridische procedure aanhangig te maken.

De meeste derivaten zijn rond dezelfde periode afgesloten en lopen de komende tijd af. Voor de noodzakelijke onderhandelingen over de verlenging van de onderliggende leningen én de daarvoor te betalen rentevoet is een herstel van vertrouwen noodzakelijk.

Op basis van het gebrek aan voortgang heeft ONL er geen vertrouwen in dat banken zonder politieke druk voortvarend de afgesproken compensaties gaan betalen. Dáárom moet er nu ingegrepen worden. Verdere vertraging is onwenselijk en levert ondernemers veel schade en veel zorgen op. ONL is van mening dat het noodzakelijk is om alle schade voor 1 juli 2018 te vergoeden en zo te voorkomen dat deze kwestie eindeloos blijft voortduren. Dit is een eerste stap naar een broodnodig herstel van vertrouwen tussen ondernemers en banken.