Rijksbegroting 2019 – XV Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Op 18 september jl. is de Rijksbegroting 2019 bekendgemaakt, waaronder de begroting voor het ministerie van SZW. ONL heeft de belangrijkste veranderingen voor (mkb-)ondernemers op een rijtje gezet.
- Wet Arbeidsmarkt in balans (WAB)
De Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) geeft invulling aan de ambities uit het regeerakkoord om aan te sluiten bij de huidige wendbare en flexibele economie waarin zowel werknemers als werkgevers sociale zekerheden willen behouden. Dit is een goed uitganspunt om mee aan de slag te gaan. Het aannemen van vast personeel is op dit moment risicovol voor ondernemers, als gevolg van een stapeling van kosten en verplichtingen. Vooral kleine werkgevers hebben last van de risicovolle en belastende regels rondom ziekte en arbeidsongeschiktheid. Dit is een drempel om vast personeel aan te nemen. Helaas ziet ONL dat het huidige wetsvoorstel vol staat met onduidelijke en ingewikkelde bepalingen en het voorstel is op sommige punten zelfs onleesbaar. Het voorstel is dus niet werkbaar voor ondernemers. Inhoudelijk voorziet ONL een onbalans en onduidelijkheden voor werkgevers en een lastenverzwaring en regeldruk op arbeid. ONL heeft eerder al een position paper geschreven waarin we dieper ingaan op waarom het wetsvoorstel een gemiste kans is om de arbeidsmarkt te moderniseren. ONL zet zich op dit moment in om de onwerkbare bepalingen aan te kaarten bij de politiek in de hoop dat het wetsvoorstel wordt aangepast.
Het position paper vindt u hier.
- Wet voor compensatie transitievergoeding
Het wetsvoorstel compensatie transitievergoeding bij (langdurige) arbeidsongeschiktheid treedt later in werking (1 april 2020) dan eerder voorzien (1 januari 2019). De uitgaven zijn daarom in de tijd naar achteren geschoven. De compensatie transitievergoeding wegens (langdurige) arbeidsongeschiktheid kost structureel naar verwachting ongeveer €190 miljoen. In 2020 en 2021 liggen de uitgaven hoger. In deze jaren vindt compensatie van werkgevers met terugwerkende kracht tot 1 juli 2015 plaats. Dit wetsvoorstel wordt grotendeels gefinancierd via werkgeverspremies. Voor een klein deel is er een rijksbijdrage aan het Awf.
In de begroting is er geld gereserveerd om de transitievergoeding voor ‘kleine werkgevers’ te compenseren bij ontslag als gevolg van bedrijfsbeëindiging, pensionering of ziekte. Door aan de scherpe randen van de verplichting tot het betalen van een transitievergoeding bij te slijpen probeert het kabinet te bevorderen dat het MKB weer meer personeel in (vaste) dienst durft te nemen. Deze regeling komt bovenop de al aangenomen wet waarin de transitievergoeding gecompenseerd kan worden als een werknemer wordt ontslagen na 2 jaar ziekte. Deze wet compenseert werkgevers vanaf 1 april 2020 voor verstrekte transitievergoedingen aan werknemers van wie de dienstbetrekking is geëindigd na langdurige arbeidsongeschiktheid. De regeling kent terugwerkende kracht tot 1 juli 2015.
Het uitgangspunt van het kabinet, om de kosten voor kleine ondernemers te verlagen, wordt uiteraard aangemoedigd door ONL. ONL hoopt dat hier snel meer duidelijkheid over komt.
- Wet Deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA)
Het kabinet werkt in 2019 maatregelen uit ter vervanging van de Wet DBA waarmee, met name aan de onderkant van de arbeidsmarkt, schijnzelfstandigheid en concurrentie op arbeidsvoorwaarden tegengegaan moet worden. Er moet een oplossing komen die zekerheid geeft aan zelfstandigen en hun opdrachtgevers, om vooraf vast te stellen of er sprake is van een dienstbetrekking. Het kabinet heeft in het regeerakkoord beloofd om met zulke maatregelen te komen; het is teleurstellend dat het kabinet nog niet met een oplossing is gekomen.
De afgelopen maanden is het kabinet gestart met de uitwerking van deze maatregelen. In de kamerbrief ‘Uitwerking maatregelen werken als zelfstandige’ is aangegeven welke stappen het kabinet de komende periode nog moet zetten in het wetgevingsproces ter vervanging van Wet DBA. ONL vindt dat het zzp-schap goed geregeld moet worden. Het is niet de bedoeling dat mensen zich gedwongen voelen om als zzp’er te werken tegen lage tarieven en er oneerlijke concurrentie ontstaat tussen werkenden. Voor veel zelfstandigen en hun opdrachtgevers is de huidige regelgeving onduidelijk of onnodig ingewikkeld. ONL is daarom blij dat het kabinet bezig is om met maatregelen te komen en de wet DBA gaat vervangen, maar betreurt het tegelijkertijd dat zulke nieuwe wetgeving op zich laat wachten. ONL hoopt dat de uitwerking ervan in een nieuw wetsvoorstel voorspoedig verloopt, aangezien ondernemers en opdrachtgevers behoefte hebben aan meer duidelijkheid en zekerheid.
- Wet invoering extra geboorteverlof
Het kabinet is bezig met de wet invoering extra geboorteverlof. Op dit moment krijgen partners 2 dagen doorbetaald geboorteverlof na de bevalling van hun vrouw/vriendin. De bedoeling is dat dit verhoogd wordt naar 1 week. Ook mogen partners het eerste half jaar 5 weken (was 6) onbetaald vrij nemen met recht op een UWV-uitkering van 70% van hun loon. De Tweede Kamer moet het wetsvoorstel nog goedkeuren. Het recht op extra geboorteverlof zou moeten ingaan op 1 januari 2019. Het recht op aanvullend verlof moet ingaan op 1 juli 2020. ONL vindt dat de verruiming van het vaderschapsverlof een sympathiek plan is, maar onwerkbaar voor kleine ondernemers. Alle kosten, de risico’s en de verplichtingen worden nu eenzijdig bij de (kleine) werkgever neergelegd. Er moet nog goed gekeken worden naar de lastenverdeling en voorkomen moet worden dat het werkgeverschap hierdoor niet onaantrekkelijker wordt gemaakt.
Het position paper vindt u hier.
Kortom, in de begroting van SZW zijn de ambities van het kabinet, die zijn uitgezet in het regeerakkoord, terug te vinden. Er is de afgelopen 10 jaar veel veranderd op het gebied van sociale zaken en werkgelegenheid en het kabinet heeft zich ingezet voor een toekomstbestendig arbeidsmarktbeleid. ONL is blij dat de overheid mee-moderniseert, maar ziet nog veel verbeterpunten. Zo brengt de Wet Arbeidsmarkt in balans onbalans en onduidelijkheid en is het niet duidelijk voor welke ‘kleine ondernemer’ geld is gereserveerd om de transitievergoeding te compenseren. Ook zijn er nog steeds geen concrete plannen neergelegd voor de vervanger van de wet Deregulering beoordeling arbeidsrelaties waardoor zzp’ers niet goed beschermd worden tegen schijnzelfstandigheid en wordt er bij de wet invoering extra geboorteverlof te weinig rekening gehouden met het MKB.
